دو ماه از زمان برگزاری انتخابات ونزوئلا گذشته است و پیروزی آقای مادورو از سوی کشورهایی مانند چین، روسیه، ایران، و کشورهای متحد در منطقه مانند کوبا و نیکاراگوئه برسمیت شناخته شده است. اما آمریکا، کانادا، اتحادیه اروپا، و نُه کشور آمریکای لاتین منجمله برخی چپ های منطقه برزیل و کلمبیا هنوز دولت جدید آقای مادورو را برسمیت نشناختند. این در حالیست که کمتر از سه ماه به مراسم تحلیف آقای مادورو زمان باقی مانده و معلوم نیست مجموعه غرب چه رویکردی در قبال آقای مادورو اتخاذ نماید. شورای ملی انتخابات ونزوئلا آقای مادورو را پیروز انتخابات معرفی کرده است و در این شرایط برگزاری مراسم تحلیف و حضور نمایندگان کشورهای مختلف در این مراسم به منزله برسمیت شناختن دور جدید ریاست آقای مادورو به شمار خواهد آمد که غرب را با معضل به چالش کشیده شدن معیارهای دموکراسی غربی مواجه خواهد ساخت، و امتناع از این موضوع، به نوعی تکرار وقایع بعد از کودتای ۲۰۱۹ در ونزوئلا را رقم میزند. با این تفاوت که بعد از وقایع ۲۰۱۹ مجموعه غرب امید زیادی داشت تا با حمایت از «گوایدو»، پروژه «تغییر رژیم» در ونزوئلا را پیش ببرد، اما ناکامی این طرح از سوی دولت اقای «ترامپ»، و متعاقبا عدم تغییر رفتار دولت اقای مادورو در پی اتخاذ «سیاست مماشات» از سوی آقای «بایدن»، به نوعی آمریکا را به سمت یافتن رویکردی جدید در قبال ونزوئلا سوق داده است.

بازگشت به «استراتژی مهار» و تقلیل سطح اولویت های آمریکا در ونزوئلا

بعد از گذشت حدود ۷۷ سال از طرح استراتژی «مهار» توسط جورج کنان، تحلیل‌گران آمریکائی با توجه به اینکه سیاست فشار حداکثری ترامپ در ونزوئلا جواب نداده و سیاست مماشات بایدن نیز منجر به تغییری در رفتار آقای مادورو نشده است، به دولت آمریکا توصیه می‌کنند که استراتژی آمریکا در دوران جنگ سرد برای جلوگیری از تسری کمونیسم به دیگر نقاط جهان را در مورد ونزوئلا بکار گیرد. موضوع حائز اهمیت در این میان تقلیل سطح اولویت‌های دولت آمریکا در قبال ونزوئلا طی سالهای اخیر است؛ در زمان ترامپ دولت آمریکا امید به تغییر رژیم و روی کار آوردن دموکراسی در ونزوئلا داشت، در دوران بایدن دولت آمریکا با ناامیدی از تغییر رژیم، امید به نوعی تغییر در رفتار چاویسم و رسیدن به نوعی توافق میان چاویسم و اپوزیسیون داشت که بروز درگیری اوکراین و بحران انرژی نیز در اتخاذ چنین رویکردی بی‌تاثیر نبود، اما امروز سطح توقع آمریکا به مقابله با الگو شدن حکومت چاویسم در منطقه و ممانعت از سرریزی و اشاعه آنچه که این کشور «خودکامگی»  می نامد در منطقه تقلیل پیدا کرده است که نشان از شکست استراتژی های قبلی آمریکا و برتری و غلبه چاویسم دارد.

«استراتژی هیبریدی مهار، فشار، مجازات» و سناریوهای محتمل

همانطور که اشاره شد اولویت آمریکا امروز مقابله با دولت ونزوئلا و ممانعت از سرریزی الگوی این کشور به دیگر نقاط منطقه است؛ می‌توان گفت از آنجائیکه ونزوئلا در هیچ کدام از ابعاد هم‌وزن شوروی سابق نیست و توانایی چندانی برای فشار بر نهادهای غربی را ندارد، رویکرد «تقابل» آمریکا در چارچوب «استراتژی مهار» همراه با صبر و حوصله و بیشتر در راستای تضعیف ونزوئلا در درازمدت با هدف فروپاشی تدریجی صورت خواهد گرفت. در این راستا «استراتژی مهار» جنگ سرد پایه و مبنا برای رویکرد ترکیبی جدید خواهد بود و مؤلفه‌هایی مانند «فشار» و «مجازات» بدان افزوده خواهد شد. از این رو پیش‌بینی می‌شود آمریکا اقدام به اتخاذ یک استراتژی هیبریدی نماید که ترکیبی از «مهار، فشار و مجازات» باشد و ذیل این رویکرد ترکیبی سناریوهای ذیل محتمل هستند که از سوی تحلیل گران و کارشناسان آمریکایی به دولت این کشور پیشنهاد شده‌اند:[۱]

• ایجاد ائتلاف بین المللی بر علیه ونزوئلا: امکان شکل دهی به ائتلافی از کشورهای غربی (ایالات متحده، کانادا-اتحادیه اروپا- و متحدان در آمریکای لاتین) برای محدود کردن اقدامات دولت آقای مادورو و محکومیت و زیرسوال بردن مشروعیت دولت جدید وجود دارد. در این راستا امکان اقدام هماهنگ برای وضع تحریم‌های بیشتر بر شرکت‌ها و افرادی که با ونزوئلا کار می‌کنند محتمل است. علاوه بر آن آمریکا تلاش خواهد کرد تحریم‌های وضع شده از سوی آمریکا بر نهادها و مقامات دولتی ونزوئلا از سوی اتحادیه اروپا و بریتانیا نیز پیگیری شود.
• بهره بردن از نقاط ضعف ونزوئلا: مجموعه غرب به خوبی می‌داند که با توجه به تحریم‌های گسترده، راه‌های قانونی برای تجارت بین‌المللی برای دولت ونزوئلا بسته است و تلاش خواهد کرد که با افزایش این تحریم‌ها و تنگ نمودن عرصه، دولت ونزوئلا را به سمت دور زدن تحریم ها کشانده و با پرونده سازی ها به جرم همدستی در قاچاق مواد و حفاری غیرقانونی، دولت آقای مادورو را «حکومت مبتنی بر قاچاق مواد» (نارکواستیت) معرفی نماید.
• تلاش برای ایجاد شکاف و تضاد داخلی در بدنه دولت ونزوئلا: غرب با این پیش فرض که در دور دوم دولت آقای مادورو، حلقه نزدیکان کوچک‌تر شده و بحران اقتصادی ونزوئلا بر معیشت نیروهای دولتی نیز تاثیر گذارده است، در صدد ایجاد شکاف و تفرقه افکنی در نیروهای حکومتی سطح پایین‌تر خواهد بود و احتمالا با کار در راستای دامن زدن به ناامیدی و ایجاد بی انگیزگی در صدد ایجاد شکاف در نیروهای امنیتی و جامعه تجاری بر آید.
• ایجاد نهادهای نظارتی و حقوقی برای فشار به ونزوئلا: امکان ایجاد نهادهای مستقل نظارتی و حقوقی برای بررسی اقدامات و متهم نمودن مقامات و دولت ونزوئلا به جنایات و نقض حقوق بشر داخلی و فراملی وجود دارد. گزارشات این نهادهای حقوقی همراه با گزارشات نهادهای رسمی غربی مانند ساتکام، آژانس های امنیتی اروپایی و شبکه امنیتی کشورهای همسایه منجر به اقدامات تنبیهی چند جانبه بر علیه آقای مادورو خواهد شد.

ایجاد کمپین فشار بین المللی بر علیه ونزوئلا در دادگاه لاهه: امکان اعمال فشار بین‌المللی بر دادگاه لاهه برای تسریع و اتمام تحقیقات در مورد اقدامات اقای مادورو و نزدیکان او جهت صدور کیفرخواست علیه انها وجود دارد که به عنوان مثال  می‌تواند منجر به محدودیت‌های مسافرتی بر افراد دولتی ونزوئلا توسط ۱۲۴ کشور عضو اساسنامه رم شود.

[۱] https://www.foreignaffairs.com/venezuela/containment-strategy-venezuela