باوجود رونق اقتصادی آلمان، یک حزب دست راست افراطی توانسته است با مدیریت خوب تبدیل به اپوزیسیون اصلی این کشور شود و به این شیوه نمایندههای خود را وارد مجالس قانونگذاری هر ایالتی کند. این حزب شانس بالایی برای انتخابات ماه بعد در ایالات شرقی آلمان که پیشتر جزو کمونیستها بودند، دارد. بخت آنها وقتی بیشتر میشود که بدانیم اقتصاد آلمان در این اواخر نیز شاهد رشد آهستهای بوده است.
درحالیکه در نقطهبهنقطه اروپا پوپولیستهای راستگرا به دلیل نرخ روزافزون بیکاری و مشکلات اقتصادی قد علم کردهاند، آلمان بهعنوان ثروتمندترین لیبرال دموکراسی باثبات در قاره اروپا، خود نیز دچار مشکلات اقتصادی شده و همین امر در انتخابات آتی این کشور، همچون سوختی برای موتور راستگراهای آلمانی بهحساب خواهد آمد. تحلیلگران میگویند که حزب آلترناتیوی برای آلمان هماینک به یکی از مهمترین رقبای حزب مرکل تبدیل شده است. یاشا مونک، کارشناس حوزه مسائل پوپولیستی و نویسنده کتاب «مردم در برابر دموکراسی»، به نیویورکتایمز میگوید: «بحرانهای اقتصادی سوخت ترس از آینده هستند، حس کمبودها و حس اینکه نخبگان باعث شکست خوردن مردم میشوند.» به اعتقاد استاد دانشگاه هاروارد این شکنندگی زمینه بسیار خوبی برای بازی کردن پوپولیستها بهحساب میآید.
مارسل فراتزشر، یک اقتصاددان سیاسی که فردی قابلاحترام در این رشته شناخته میشود و استاد دانشگاه هامبولد در برلین است، به نیویورکتایمز با صراحت بیشتری گفت: «کاهش سرعت رشد اقتصادی آلمان بزرگترین کمک برای حزب آلترناتیو برای آلمان است.» پرفسور فراتزشر که رئیس موسسه تحقیقات اقتصادی است، گفت تحقیقات بعدی موسسه نشان خواهد داد که چگونه حزب آلترناتیو برای آلمان با توجه به ضعف اقتصادی و ساختاری در کشور توانسته است قدرتمند شود. او افزود: «نابرابریهای منطقهای و دوقطبی شدن، یک خطر بزرگ برای دموکراسی بهحساب میآید. در مناطقی که ازلحاظ اقتصادی و ساختاری ضعیفتر هستند این ضربه بهمراتب سنگینتر خواهد بود و نابرابریها و قطببندیها بیشتر افزایش خواهد داشت.»
افزون بر اقتصاد، پیامدهای سیاسی کاهش رشد اقتصادی بهشدت نگرانکننده است. یک آلمان شکننده ازنظر اقتصادی مسیر را برای حزب آلترناتیو برای آلمان هموار خواهد کرد. این امر ممکن است به کاهش نفوذ برلین منجر شود و افزون بر این، ضعف آنگلا مرکل هم در سالهای آخر حکمرانیاش مزیدی بر علت شده است تا حزب آلترناتیو برای آلمان بهعنوان یک معضل جدی برای حزب حاکم مطرح شود. همزمان جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا در کنار ضعف آلمان، اتحادیه اروپا را در معرض مشکلات جدی قرار داده است. گانتروم ولف، اقتصاددان آلمانی و رئیس موسسه تحقیقاتی بروگل در بروکسل به نیویورکتایمز گفت: «این وضعیت قدرت چانهزنی و نفوذ آلمان را در اتحادیه پایین خواهد آورد.» او افزود: «هرچقدر ازنظر اقتصادی ضعیفتر شوید، به همان اندازه نیز قدرت نفوذ و چانهزنی خود را از دست خواهید داد.»
(نیویورکتایمز/ ۲۶ مرداد ۱۳۹۸)