تارو کونو وزیر امور خارجه ژاپن در مصاحبه با شبکه بیبیسی هشدار داد اگر بریتانیا رویکردی سخت به برکسیت (خروج بدون توافق) را در پیش گیرد، نزدیک به هزار شرکت ژاپنی فعال در بریتانیا (که ۱۶۰ هزار نیروی بریتانیایی در آنها شاغل میباشند) مجبور به انتقال دفاتر خود به دیگر نقاط اروپا خواهند شد. این تهدید به خصوص در مورد شرکتهای خودروسازی ژاپنی که تقریباً نیمی از وسایل نقلیهی بریتانیا را تولید میکنند، بسیار مهم است. تاکنون شرکت هوندا اعلام داشته کارخانهاش در بریتانیا را تا سال ۲۰۲۱ تعطیل خواهد کرد و شرکت نیسان نیز طرح تولید خودروهای ایکس-تریل در کارخانه خود در ساندرلند بریتانیا را لغو نموده است.
حمایت دو کاندیدای نخستوزیر بریتانیا از برکسیت سخت نشان از قدرت گرفتن سیاستهای پوپولیستی در بریتانیا دارد؛ کشوری که همواره به عملگرایی و استفاده از خرد جمعی شناخته میشد. این باور که بریتانیا با جدا شدن از اروپا و ایفای نقشی مستقل در جهان میتواند عظمت امپراطوری خود را بازیابد، تنها یک توهم است. اظهارات وزیر خارجه ژاپن به این مسئله اشاره دارد که ایجاد هرگونه توافق تجاری آتی میان بریتانیا و ژاپن زمانبر است و تنها زمانی به دست میآید که بریتانیا در مذاکره برای خروج از اتحادیه موفق شده باشد. حتی اگر چنین توافقی به وجود آید نتایج محدودی خواهد داشت. چرا که صادرات بریتانیا در سال ۲۰۱۷ تنها ۱٫۶ درصد از کل صادرات این کشور را تشکیل میداد و مشخص نیست ظرفیت لازم برای گسترش این میزان وجود داشته باشد. به علاوه اینکه سرمایهگذاری مستقیم خارجی ژاپن در بریتانیا (۱۵۲ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۷) بسیار بیشتر از صادرات بریتانیا به ژاپن است.
با این حال، همکاریهای دوجانبه دو کشور بهطورکلی منفی نیست. همکاریها در زمینه سیاسی، امنیتی و نظامی بخصوص با توجه به طرح همکاری وزرای خارجه و دفاع دو کشور (موسوم به طرح دو بهاضافه دو ) و پس از سفر ترزا می به ژاپن (در پاییز ۲۰۱۷) و سفر شینزو آبه به لندن (در ژانویه سال جاری) بهطور قابلتوجهی ارتقا یافته است. از سال ۲۰۱۸ تاکنون، بریتانیا کشتیهای خود را در شرق آسیا بهمنظور برقراری آزادی حملونقل دریایی در دریای جنوب چین و مقابله با تهدید هستهای کره شمالی مستقر ساخته و دو کشور رزمایشهای نظامی مشترک داشتهاند. بریتانیا همچنین قصد دارد از ظرفیت خود در ناتو و سازمان ملل و از طرح موسوم به «تمامی آسیا» برای گسترش همکاری با ژاپن در مورد مسائل جهانی استفاده کند.
باید توجه داشت که تعمیق همکاریهای مالی تنها شرط لازم برای افزایش نفوذ نیست. بسیاری از مقامات و سیاستمداران بریتانیا نگران آن هستند که دولت نتواند خود را از حواشی مربوط به برکسیت رها سازد و به شیوهای منسجم و راهبردی به مسائل سیاست خارجه و روابط با ژاپن و دیگر شرکای آسیایی بیندیشد. اکنون ابهامات موجود در مورد شعار «بریتانیای جهانی» اعتبار بریتانیا را زیر سؤال برده و همسایگان و دوستان آن را نسبت به چرخش این کشور به سمت استقلال و جدایی از خرد جمعی سیاسی و اقتصادی متعجب ساخته است. در چنین شرایطی، اظهارات تارا کونو به نظر منطقی و بهموقع میرسد.
(اندیشکده چتم هاوس / ۱۴ تیر ۱۳۹۸)