آمریکا سه نگرانی در رابطه با تجارت عراق با ایران دارد: مسئله اول مبلغی است که عراق بابت واردات برق به ایران میپردازد (سالانه ۲/۱ میلیارد دلار). بر اساس معافیتهای اعطاء شده، عراق باید این مبلغ را به دینار بپردازد نه دلار آمریکا. مسئله دوم، خرید گاز از ایران توسط عراق است. ایران حدود ۱۳ درصد گاز وارداتی عراق را تأمین میکند و بر اساس معافیتهای اعطاء شده به عراق، این کشور موظف است درآمدهای ایران را در این زمینه در یک حساب نگه دارد و آن را فقط صرف تأمین مالی تجارت بین دو کشور کند. مسئله دیگر، مقابله با دیگر تلاشهای ایران برای دسترسی به دلار از طریق عراق است. آمریکا در حال حاضر عراق را به استقلال بیشتر در حوزه انرژی تشویق میکند و به این کشور هشدار داده است که اعطای معافیت در آینده منوط به برنامه روشن و پیشرفتهای محسوس عراق در این زمینه است. آمریکا همچنین عراق را به تنوع بخشیدن به منابع خرید انرژی تشویق میکند. در این راستا، باید این اقدامات را انجام داد: باید از دولت عراق بخواهیم ظرف این ۹۰ روز نقشه راه خود برای استقلال در حوزه انرژی تصویب و منتشر کند. از عراق بخواهیم که مذاکراتی را با شرکتهای بزرگ بینالمللی برای تنوع بخشیدن به منابع انرژی خود شروع کند. آمریکا، آلمان و دیگر بازیگران باید تلاش کنند تا عربستان، اردن و کویت را در نشست اتحاد استراتژیک خاورمیانه[۱] در ۹ ژانویه گرد هم آورند تا درباره صادرات برق به عراق بحث کنند. آمریکا و عراق باید با تقویت تبادل اطلاعات، تقاضای دلار در داخل عراق را رصد و مبادلات ارزی مشکوک در مرز را کنترل کنند تا ایران از این طریق به دلار دسترسی نداشته باشد. بانک مرکزی عراق باید شرکتهای خارجی را که به نیابت از ایران میخواهند به دلار آمریکا در عراق دسترسی پیدا کنند را شناسایی و تحریم کند. اقتصاد اسکناس محور عراق، رصد تقاضاها برای دلار را دشوار میکند؛ عراق به کمکهای فنی و قانونگذاری نیاز دارد تا مبنای پرداختها را در اقتصاد از پول نقد به حسابهای بانکی تغییر دهد. آمریکا باید ضمن کمک به عراق در این زمینه، با مقامات این کشور به توافق برسد تا به شرکتهای مالی و بازیگران تجاری در بخشهای اصلی اقتصاد عراق نیز دسترسی داشته باشد. همه این موارد ضمن اینکه در راستای منافع آمریکا است، به نفع دولت و مردم عراق هم هست و سفارت آمریکا در عراق باید این مسئله را با استفاده از دیپلماسی عمومی برای آنها جا بیاندازد.
(کاترین بائور[۲]، مایکل نایتس[۳]، بِلال وهاب[۴] / انستیتو واشینگتن / ۱۳ دی ۱۳۹۷)
[۱] – Middle East Strategic Alliance
[۲] – Katherine Bauer
[۳] – Michael Knights
[۴] – Bilal Wahab