۱-برگزاری جلسات استماع دادگاه لاهه در مورد شکایت ایران از آمریکا
(۲۰-۱۶ مهر ۹۷)
جلسات استماع دادگاه لاهه برای ارائهی استدلالهای شفاهی آمریکا و ایران از روز دوشنبه ۱۶ مهر آغاز شد و در روز جمعه ۲۰ مهر پایان یافت. در این جلسات وکلای آمریکا درخواست رد بررسی شکایت ایران را در دادگاه داشتند و معتقد بودند پیمان مودت ظرفیت مناسبی برای شکایت ایران در مورد داراییهای بلوک شده بانک مرکزی و مؤسسات مالی ایرانی را ندارد چراکه قلمرو فعالیتهای تعریفشده در این پیمان محدود است و شکایات ایران در آن نمیگنجد. در جلسات استماع این دادگاه، وکلای آمریکا اتهامات زیادی علیه ایران مطرح کردند و این اقدامات ایران را دلیل اقدامات اتخاذشده توسط آمریکا علیه ایران دانستند. وکلای ایران اما آمریکا را متهم به حاشیه راندن دادگاه کردند و ادعای آمریکا مبنی بر محدود بودن دامنهی پیمان برای بررسی شکایات ایران را رد کردند.
۲-تحریمهای جدید ترامپ بر ضد ایران ممکن است با مانع سوئیفت مواجه شود
(پیتر ایویس/نیویورکتایمز/ ۲۰ مهر ۱۳۹۷)
دولت ترامپ به نقطهی مهمی در تصمیمگیریهایش رسیده است. دولت باید تصمیم بگیرد سوئیفت، بانکها و افراد مرتبط را تحریم بکند یا نه. تحریم سوئیفت موجب آشفتگی این سازوکار عظیم خواهد شد و هیچ نهاد بدیلی برای جایگزینی سریع وجود ندارد. البته تحریم ظریفانه ی سوئیفت میتواند منجر به قطع همکاری بانکها با این نهاد شود که خود میتواند باعث شود سوئیفت بهسرعت درخواست آمریکا را اجابت و ایران را از سوئیفت منقطع نماید؛ اما تهدید به تحریم سوئیفت میتواند معماری نظام مالی جهانی را مشوش کند، امری که خزانهداری آمریکا به دنبال آن نیست. در ضمن خزانهداری میتواند از طریق برنامهی رهگیری تأمین مالی تروریسمِ سوئیفت، از سوئیفت اطلاعات درخواست نماید. قطع کردن ایران از سوئیفت بر ابهامهای تراکنشهای مالی ایران خواهد افزود؛ اما ریچارد گلدبرگ (حامی افراطی اسرائیل) از بنیاد دفاع از دموکراسیها پیشنهاد جایگزینی نموده که به عقیدهی او منجر به قطع ارتباط ایران با سوئیفت میگردد. او پیشنهاد کرده برای اعمال فشار بر سوئیفت بهجای خودِ این نهاد، افراد تحریم شوند و هیأت مدیرهی سوئیفت تحریم گردد تا در کارکرد سوئیفت هم اخلالی پدید نیاید./۴
۳-امکان معافیت از تحریم برای خرید نفت ایران!
(سایت وزارت خارجه، ۱۹ مهر ۹۷)
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی دربارهی تحریمهای ۴ نوامبر و درخواست عراق برای گرفتن معافیت گفت: “ما با بسیاری از متحدان در سراسر دنیا در حال گفتگو دربارهی این تحریمها هستیم و سیاستمان را شفاف به آنها گفتهایم. با دولت عراق نیز دراینباره در حال مذاکره هستیم. ما به همهی کشورهای دنیا گفتهایم که ایالاتمتحده متعهد و مصمم به اجرای همهی تحریمها است و معتقدیم اجماع کشورها دربارهی رفتارهای مخرب ایران مهم است.” ناورت همچنین اقدام هند برای دادن سفارشهای جدید خرید نفت از ایران علیرغم تهدید تحریمهای آمریکا را ا مضر دانست و گفت آمریکا این اقدامات بهدقت بررسی میکند. آنطور که از اظهارات ناورت برمیآید آمریکا بهسختی به کشورهایی مانند عراق و هند معافیت از تحریم خواهد داد و تمام توان خود را برای همراه کردن این کشورها و تأمین نفت موردنیازشان از طریق ظرفیت مازاد بازار به کار خواهد بست.
۴-تقویت روابط عمان با ایران در آستانه تشدید تحریمهای امریکا
(اویل پرایس / ۱۴ مهر ۱۳۹۷)
اویل پرایس در مطلبی به قلم هالی زارمبا با اشاره به روابط ایران و عمان و توصیف شرایط کشور عمان و اینکه این کشور همواره موضعی بیطرفانه در دعواهای منطقهای را در پیشگرفته، گفته است که با نزدیک شدن تحریمهای نفتی ایالاتمتحده امریکا، کشور عمان در حال تقویت روابط خود با جمهوری اسلامی ایران است. مسقط در طول چند دهه اخیر توانسته است روابط خود با ایران و امریکا را بهموازات هم حفظ کند و قصد دارد تا در دوران تشدید تحریمهای امریکا علیه ایران، همچنان روابط نزدیک خود با ایران را حفظ نماید.
۵-رایزنی برایان هوک دربارهی ایران در سفر به هند، لوکزامبورگ، فرانسه و بلژیک
(سایت وزارت خارجه، ۱۹ مهر ۹۷)
سایت وزارت خارجه آمریکا در اطلاعیهای از سفر هوک به هند، لوکزامبورگ، فرانسه و بلژیک خبر داده است. هوک در این سفر یکهفتهای دربارهی سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران با این کشورها گفتگو میکند. در هند هوک و فرانسیس فانون معاونِ منابع انرژیِ وزیر خارجه با همتایانشان دیدار میکنند و در لوکزامبورگ او با مقامهایی که برای جلسهی وزرای خارجه اتحادیه اروپا گرد هم آمدهاند ملاقات خواهد کرد. در فرانسه هوک همراه با مقامهای ادارهی منابع انرژی وزارت خارجه با مدیر اجرایی آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفتگو خواهد کرد و درنهایت در بلژیک او با همتایانش در اتحادیه اروپا به بحث دربارهی برنامهی موشکی ایران خواهد پرداخت.
۶-ایران به میزان شکاف بین اروپا و آمریکا میافزاید
(اِستیوِن اِرلانگِر/نیویورکتایمز / ۱۷ مهر ۱۳۹۷)
ایران تبدیل به مهمترین اختلاف بین ترامپ و اروپا شده و اروپاییها با روسیه، چین و ایران همصدا شدهاند. ماه گذشته جان بولتون اتحادیه اروپا را مصداق حرف بیعمل دانست و آنها را به سخره گرفت و گفت اجازه نمیدهد کسی تحریمهای ایران را دور بزند. بنا به گفتهی کارشناسان، خروج آمریکا از برجام باعث شد اختلافی بین اروپا و آمریکا ایجاد شود که احتمالاً تا پایان دوران ترامپ ترمیم نخواهد شد. برجام که منافع راهبردی برای آمریکا و اروپا داشت اکنون به محل نزاع و تقابل رویکردِ آمریکا و اروپا تبدیلشده است. برجام تبدیل به نشانهی خودمختاری راهبردی اروپا شده و اختلاف شکلگرفته بین آمریکا و اروپا بر سر برجام، از اختلاف جنگ عراق در سال ۲۰۰۳ هم جدیتر است. به گفتهی اِلی گرانمایه اگر برجام به هم بخورد ایران برنامهی هستهای خود را گسترش خواهد داد و وضعیت به قبل از سال ۲۰۱۳ بازمیگردد، امری که اروپا خواهان آن نیست. اروپا تاکنون موفق شده ایران را متقاعد کند که برجام تنها توافقی اقتصادی نیست بلکه ابعاد و فواید سیاسی و امنیتی مهمی برای ایران دارد.
۷-برجام مشوق اصلی اروپا برای استقلال استراتژیک
(استیوان ارلنگر/نیویورکتایمز/۱۸ مهر ۱۳۹۷)
موضوعات مهم و زیادی باعث شکاف بین ایالاتمتحده و اروپا شده است که ایران و برنامه هستهای ایران از عمده اختلافات بین دو بازیگر است. اختلاف بین دو بازیگر و مقابله اتحادیه با سیاستهای ترامپ باعث شده است که روسیه و چین نیز کنار اروپا قرار گیرند. اروپا تلاش دارد تا از طریق مکانیسم پرداخت ایران را در توافق هستهای نگاه دارد و بهانهای برای جنگ اسراییل و ایالاتمتحده علیه ایران ندهند. از سوی دیگر اروپاییها با امید به رأی نیاوردن ترامپ در دور بعدی ریاست جمهوری آمریکا خواهان خونسردی ایران تا پایان دوره ترامپ میباشند. از سوی دیگر، مارویچ یکی از دیپلماتهای ارشد اروپایی میگوید اتحادیه اروپا با امید به رأی نیاوردن ترامپ در دور بعدی به ایران مشورت میدهد تا انتخابات آتی ایالاتمتحده صبر کند.
۸-ترامپ: پرونده جمال خاشقجی و آینده روابط با عربستان
(سایت کاخ سفید، ۱۹ مهر ۱۳۹۷)
دونالد ترامپ در پاسخ به پرسشی دربارهی جمال خاشقجی و سیاست آمریکا در قبال آن گفت: “باید ببینیم چه پیش میآید. کار بسیاری انجام شده و همچنان در جریان است. من دوست ندارم حجم بسیار گستردهای از سرمایهگذاری را که دارد وارد کشور میشود متوقف کنم. میدانم دارند از تحریمهای متفاوتی سخن میگویند اما آنها دارند، صدها میلیارد دلار صرف خرید تجهیزات نظامی میکنند و چیزهایی که برای ما شغل ایجاد میکند. من ایده متوقف کردن سرمایهگذاری صدها میلیارد دلار در آمریکا را دوست ندارم زیرا میدانید با این پول چه میکنند؟ آنها این پول را میبرند و در چین یا روسیه یا جاهای دیگری سرمایهگذاری میکنند. لذا اگر اوضاع بدتر از آن پیش رفت که ممکن است اتفاق بیفتد، قطعاً راههای دیگری وجود دارد که این وضعیت را بهپیش ببریم؛ اما به شما میگویم و در برابر سناتورها دارم میگویم آنها (سعودیها) دارند صدها میلیارد دلار هزینه میکنند و تجهیزات نظامی و چیزهای دیگر از ما میخرند. اگر ما به آنها نفروشیم خواهند گفت خیلی ممنون، از روسیه میخریم یا خیلی ممنون، از چین خرید خواهیم کرد “.
۹-پس از خاشوقچی، فروش اسلحه به سعودیها برگ برنده آمریکاست
(بروس ریدل، بروکینگز، ۱۸ مهر ۹۷)
پس از اخباری که مبنی بر قرارداد فروش ۱۱۰ میلیارد دلار اسلحه آمریکا به سعودیها منتشر شد به نظر میرسد که روابطی که اکنون حول محور صادرات اسلحه بین واشنگتن و ریاض وجود دارد بزرگترین ابزار و نفوذ آمریکا بهمنظور واکنش بهاحتمال قتل خاشوقچی است. نیروی هوایی سعودی بهطور کامل برای پرواز جنگندههای اف-۱۵، هلیکوپترهای آپاچی و جنگندههای تورنادو به آمریکا و انگلیس وابسته است. اگر واشنگتن و یا لندن از ارائه لجستیک به سعودی امتناع ورزند عملاً نیروی هوایی عربستان زمینگیر خواهد شد. ارتش و گارد ملی عربستان نیز بهطورجدی به بیگانگان وابسته است و گارد ملی شدیداً وابسته به کانادا است. این شرایط وابستگی برای متحدین سعودی مانند بحرین هم صدق میکند. پادشاهی سعودی هنوز سلاح جدیای در دولت ترامپ از آمریکا نگرفته است. تنها یک قرارداد ۱۵ میلیارد دلاری است که بهطورجدی درباره آن صحبت شده است و آن قرارداد سامانه برد بلند دفاع موشکی تاد است که با توجه به خطری که از سوی حوثیهای طرفدار ایران متوجه سعودیهاست نیاز بیشتری به سامانههای دفاع هوایی و موشکی خواهند داشت.
۱۰-لابی عربستان در واشنگتن
(بلومبرگ / ۱۲ مهر ۱۳۹۷)
بلومبرگ در گزارشی تحلیلی به قلم بن فریمن به سازوکار لابیهای عربستان سعودی در ایالاتمتحده امریکا پرداخته است. در این گزارش نشان داده شده است که چگونه اعضای کنگره امریکا متقاعد میشوند تا از منافع عربستان سعودی حمایت کنند. همچنین در این گزارش از اقدامات مهمترین لابیگر سعودیها به نام مارک لمپکین نام برده شده است که در سال ۲۰۱۷ با اقدامات گسترده مانع از تصویب قطعنامهای در سنای امریکا در مورد ممانعت از ارسال بمب و تسلیحات به عربستان شد و برای همین مسئله مبلغ ۵۰۰ هزار دلار دریافت کرده است. همچنین از برخی شرکتها و اشخاص لابیگر در ایالاتمتحده صحبت شده است که با دریافت مبالغ کلانی در راستای منافع عربستان سعودی فعالیت میکنند. همچنین گفتهشده است که در حال حاضر لابیهای عربستان سعودی بهشدت مشغول فعالیتاند تا مانع از قطع حمایت امریکا از عربستان در جنگ یمن شوند.
۱۱-افزایش کمکهای آمریکا به ارمنستان
(سفارت آمریکا در ارمنستان/ ۱۸ مهر ۱۳۹۷)
سفارت ایالاتمتحده در ارمنستان اعلام کرد دولت آمریکا کمکهای خود به ارمنستان را تا سقف ۲۶ میلیون دلار افزایش خواهد داد. این کمکها ۲۰ میلیارد دلار بیش از مبلغ درخواست شده برای این کشور میباشد. این کمکها صرف حمایت از برنامههای اولویتدار در پروسههای سیاسی، ضد فساد، جامعۀ مدنی و رسانههای مستقل خواهد شد. همچنین افزایش فرصتهای تجاری و بازرگانی برای شرکتهای آمریکایی و ارمنی، حمایت از اصلاحات انرژی و رشد سریع صنایع اطلاعاتی ارمنستان تحت حمایت این کمکها قرار خواهند گرفت.
۱۲-لاوروف: ایجاد شبه دولت، هدف آمریکا در سوریه
(تله سور تی وی و ریا نووستی/ ۲۱ مهر)
وزیر امور خارجۀ فدراسیون روسیه در مصاحبه با خبرنگاران فیگارو فرانسه اظهار داشت: هدف ایالاتمتحده در سوریه ایجاد یک ناحیۀ شبهدولتی توسط متحدانش بویژه کردها در این کشور میباشد. لاوروف معتقد است آمریکا مجدداً در پی بازی خطرناک کردستان بزرگ عراق در سوریه است تا همچنان اوضاع ملتهب و آشفته باقی بماند. در چنین شرایط نامعلومی ایالاتمتحده قادر خواهد بود ماهی که میخواهد از آب بگیرد. این در حالی است که در مناطق تحت کنترل دولت قانونی سوریه لازم نیست هیچیک از دول غربی شامل ایالاتمتحده، فرانسه و… شرایط لازم برای بازگشت آوارگان یا هر نوع اقدامات سیاسی اعتماد ساز انجام دهند. حال سؤال اینجاست چرا در نواحی شرقی رود فرات که تحت کنترل آمریکا و نیروهای تحت حمایت آنها است نباید انتظار آغاز این امور را داشته باشیم؟
۱۳-آیا واقعاً آمریکا آمادۀ جنگ با چین و روسیه است؟
(مایکل اسپیرتاس/رند/ ۱۷ مهر ۱۳۹۷)
اندیشکده رند در یک مقالۀ تحلیلی با بررسی افکار عمومی آمریکا در پی جنگهای افغانستان و عراق، رشد قابلیتهای نظامی- دفاعی روسیه و چین بهعنوان قدرتهای هستهای معتقد است نهتنها جنگ با ایندو کشور که تقابلات موجود هم عواقب بسیار جدی و فراتر از انتظار برای ایالاتمتحده به همراه خواهد داشت. افزایش نفوذ و قدرتنمایی چین و روسیه در مناطق پیرامونی خود این پیام را برای متحدین و شرکای آمریکا و جامعۀ بینالملل خواهد داشت که آمریکا ضعیف گشته و توانایی حفاظت از دوستان خود را ندارد. بویژه چین که هر نوع درگیری با آن پیامدهای اقتصادی ورای جنگ تعرفهها برای آمریکا به همراه خواهد داشت. این نوشته با اشاره به روند پرشتاب تجهیز نیروی هوایی و پایگاههای آمریکا در شرق آسیا و توسعۀ قابلیت آتش غیرمستقیم ارتش و همچنین پررنگ شدن حضور نظامی آمریکا در اروپای شرقی این ایده را مطرح میکند که نیروهای حال حاضر ارتش با تجارب جنگ افغانستان و عراق که بیشتر متمرکز بر عملیاتهای ضد تروریستی و ضد شورش بودهاند توانایی لازم را برای آمادهسازی و فرماندهی تقابلات گسترده میان قدرتهای بزرگ را نداشته و تردید جدی در قبال قابلیت انجام حملات طولانیمدت نیروها در مقابل روسیه و چین وجود دارد.
۱۴-حملۀ جدید مجلس نمایندگان آمریکا به روسیه
(پراودا/ ۱۹ مهر ۱۳۹۷)
ایالاتمتحده در حال بررسی یک لایحه است که بر اساس آن اروپا در ازای صرفنظر کردن از گاز روسیه یک میلیارد دلار دریافت خواهد کرد. رون جانسون از حزب جمهوریخواه و کریس مورفی از حزب دموکرات طراحان این لایحه میباشند و معتقدند با این لایحه میتوان از میزان وابستگی انرژی اروپا به روسیه کاست. سرمایهگذاری آمریکا در پروژههای انرژی اروپا علاوه بر کاهش کنترل روسیه بر بازار انرژی اروپا موجب ایجاد مشال جدید در آمریکا نیز میگردد. کریس مورفی اظهار داشت: آمریکا میلیاردها دلار صرف تقویت قابلیتهای دفاعی نظامی در اروپای شرقی میکند، لیکن نباید از تبعات تسلط انرژی روسیه غافل شد. یکی از اهداف اصلی دولت آمریکا تأمین منابع انرژی در سراسر جهان است. ایالاتمتحده در تلاش است با عرضۀ گاز مایع ال.ان.جی به اروپا با روسیه رقابت نماید. بااینحال این مهم برای ایالاتمتحده یک مأموریت برای از بین بردن اهرم فشار روسیه بر اروپا نیز میباشد.
۱۵-روسیه: کوبا قربانی حمله بیولوژیکی امریکا
سایت وزارت امور خارجه روسیه/ ۱۸ مهر ۱۳۹۷
سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه ماریا زاخارووا در سخنرانی خود با بیان احتمال تهیه سلاحهای بیولوژیکی توسط پنتاگون در شهر تفلیسِ گرجستان، از کوبا بهعنوان یکی از کشورهای قربانی حمله بیولوژیکی امریکا یاد کرد. او به توسعه یک لابراتوارِ پنتاگون واقع در خارج از شهر تفلیس اشاره نموده که به تولید حشرات کشاورزی با مقاصد غیر صلحآمیز میپردازد. در سال ۱۹۷۸ کوبا اعلام نموده بود که استفاده از یک هواپیمای آبیاری گیاهان آمریکایی در مزارع نیشکر کوبا باعث تخریب محصولات زراعی آن منطقه گردیده بود. همچنین ایالاتمتحده در سال ۱۹۷۱ از ویروس تب آفریقایی استفاده نموده بود که منجر به کشتار ۷۴۰۰۰۰ خوک شد، در همان زمان با ورود بلو موهو از طریق محموله وارداتی تنباکو از شمال کشور، ۸۵ درصد محصولات از بین رفتند. زاخارووا اعلام نمود که این موارد به سازمانهای بینالمللی ارجاع شدند ولی واشنگتن تحقیق در این زمینهها را ممنوع اعلام نمود. این موضوع با قرارداد منع گسترش سلاحهای شیمیایی در تضاد است.
۱۶-اختلاف رو به گسترش هند و آمریکا بر سرِ خریدهای نفتی هند از ایران
(بهنام بِن طالب لو کارشناس بنیاد ضد ایرانی دفاع از دموکراسی/ پایگاه میانهروی اَکسیوس / ۱۹ مهر ۱۳۹۷)
برخی پالایشگاههای هندی هنوز در پی خرید نفت از ایران هستند و این مسئله ارادهی آمریکا در صفر کردنِ صادراتِ نفتِ ایران را به آزمایش خواهد گذاشت. ظاهراً آمریکا در پی آن است که معافیتهای تحریمی صادر کند و هند مایل نیست یکباره و کاملاً با آمریکا در تحریم نفت ایران همراهی نماید. دولت آمریکا تنها بهشرط کاهش قابلملاحظهی خرید نفت هند از ایران باید معافیت صادر کند وگرنه کارایی تحریمها بهشدت کافی نخواهد بود.
۱۷-ترامپ: وزیر دفاع جیمز متیس مقداری دموکرات است و ممکن است بهزودی کنار برود
(تام مک کارتی/گاردین / ۲۲ مهر ۱۳۹۷)
ترامپ در گفتگوی خود با سی بی اس گفت که متیس مرد خوبی است اما کمی به دموکراتها متمایل است و ممکن است کنار برود.