متن پیش رو بخشی از مطلب بسیار مفصل منتشره توسط روزنامه واشتگتن پست در تاریخ ۱۱ فوریه ۲۰۲۰ است. این مطلب که نزدیک به ۴۰ صفحه است؛ به افشاگریهای بسیار مهمی درباره تاریخ جاسوسی آمریکا پرداخته است و در بخش های مهمی از آن به کشورمان ایران نیز اشاره شده است. مطالعه این مطلب برای تمامی محققین و کارشناسان و علاقه مندان در حوزه روابط بین الملل و مطالعات آمریکا، اروپا و آمریکای لاتین بسیار توصیه میشود.
****
به مدت بیش از نیم قرن، دولتهای سراسر جهان به یک شرکت اعتماد میکردند که ارتباطات بین جاسوسها، سربازان، و دیپلماتهایشان را مخفی نگه دارد.
این شرکت، کریپتو ای جی، اولین بار با یک قرارداد برای ساخت ماشینهای کدگذاری برای ارتش آمریکا در حین جنگ جهانی دوم مطرح شد. این شرکت درآمد بسیار زیادی داشت و دههها بر بازار تولید ابزار کدگذاری مسلط بود. این شرکت چندین نسل از تکنولوژیهای متفاوت را به خود دید؛ از دندههای مکانیکی تا مدارهای الکترونیکی و در نهایت چیپهای سیلیکون و نرمافزار.
این شرکت سوئیسی از طریق فروش ابزار به بیش از ۱۲۰ کشور تا اوایل قرن ۲۱ میلیونها دلار درآمد داشت. از جمله مشتریان این شرکت ایران، دیکتاتوریهای نظامی آمریکای لاتین، هند و پاکستان که رقبای هستهای یکدیگر بودند، و حتی واتیکان بودند.
اما آنچه این مشتریان نمیدانستند این بود که صاحب مخفی کریپتو ای جی سازمان سیا در یک همکاری فوق سری با سازمان اطلاعاتی آلمان غربی بود. این سازمانهای جاسوسی بهگونهای دستگاههای این شرکت را طراحی کرده بودند که بتوانند به آسانی کدهای مورد استفاده در پیامهای کدگذاریشده کشورها را بشکنند.
این توافق که دههها طول کشید و یکی از مخفیترین رازهای دوران جنگ سرد بود در تاریخچه طبقهبندی شده و جامعی از این عملیات توسط سیا افشا شده است. واشنگتن پست و زد دی اف، یک شبکه دولتی آلمانی، این تاریخچه را دریافت و گزارشی مشترک از آن تهیه کردهاند. این تاریخچه هویت افسران سازمان سیا که مسئول این برنامه و مدیران شرکت را که مسئول اجرایش بودند، افشا کرده است. به علاوه نقطه آغاز برنامه و اختلافات داخلی که تقریباً به تعطیلی آن انجامید، روایت شدهاند. (این تاریخچه) نشان میدهد که ایالات متحده و متحدینش چگونه از سادهلوحی کشورها سوءاستفاده کردند و پولشان را گرفتند و رازهایشان را دزدانه کشف کردند.
این عملیات، که ابتدا با اسم رمز «تزاروس» و بعد «روبیکان» شناخته میشد، یکی از جسورانهترین عملیاتهای تاریخ سیا است. گزارش سیا ادعا میکند: «بزرگترین عملیات اطلاعاتی قرن بود. دولتهای خارجی پول زیادی به آمریکا و آلمان غربی میدادند تا امتیاز[۱] شنود شدن رمزیترین ارتباطاتشان توسط حداقل دو (و شاید پنج و شش) کشور را به دست آورند».
نویسنده: گرگ میلر
بهمن ۱۳۹۸
[۱] این لغت به طعنه به کار رفته است.
ترجمه کامل این متن مهم در موسسه ایران یوریکا موجود است و علاقه مندان میتوانند از طریق تماس با موسسه به نسخه کامل آن دسترسی پیدا کنند.