علاقه ترامپ به الحاق گرینلند: دلایل و سوابق

علاقه ترامپ به الحاق گرینلند: دلایل و سوابق

در تاریخ ۸ ژانویه ۲۰۲۵ ترامپ اعلام کرد گرینلند برای امنیت ملی آمریکا کلیدی است. ترامپ احتمال اینکه برای به دست آوردن گرینلند از فشار اقتصادی یا نیروی نظامی استفاده کند را رد نکرد. او پیشتر در مورد اینکه کانادا ایالت ۵۱ام آمریکا شود و آمریکا مجددا کنترل کانال پاناما را در دست بگیرد هم اظهاراتی کرده بود. گرینلند بین اقیانوس قطب شمال و اقیانوس اطلس قرار دارد و از نظر جغرافیایی امتداد آمریکای شمالی به شمار می آید. گرینلند ۵۶ هزار ساکن دارد که اکثر آن ها بومی هستند. این جزیره از قرن ۱۸ ام تا ۱۹۷۹ تحت حکومت دانمارک بود و از ۱۹۷۹ توسط خود گرینلندی ها اداره می شود. از سال ۲۰۰۹ هم دانمارک این حق را به گرینلند داد تا هر زمان که اراده کند مستقل شود. گرینلند و جزایر فارو دو قلمروی خودمختار دانمارک هستند. هم اینک هم با توجه به عضویت دانمارک در ناتو، گرینلند بخشی از ناتو حساب می شود. گرینلند عضو اتحادیه اروپا نیست اما یکی از ۲۵ قلمروی آن سوی دریای اروپا به شمار می رود. ترامپ در ۲۳ دسامبر مالکیت و سلطه بر گرینلند را برای آمریکا ضروری به شمار آورده بود. نخست وزیر گرینلند[۱] اعلام کرده این جزیره فروشی نیست. دانمارک هم تصمیم گرفته هزینه های نظامی در دانمارک را به ۱ و نیم میلیارد دلار افزایش دهد. ترامپ جونیور فرزند ترامپ هم که به گرینلند سفر کرده اعلام کرده گرینلند پس از آنکه به آمریکا بپیوندد جای فوق العاده ای خواهد شد.^[۲]

اهمیت نظامی و جغرافیایی گرینلند و منابع طبیعی مهم آن

به دنبال اظهارات ترامپ، نخست وزیر گرینلند به دیدار فردریک دهم شاه دانمارک رفت. نخست وزیر دانمارک[۳] هم تاکید کرد گرینلند به مردم این جزیره تعلق دارد. هم اینک ترامپ با این اظهارات در حال نقض حاکمیت دانمارک است. ترامپ در دور نخست ریاست جمهوریش هم به خریدن گرینلند علاقه نشان داده بود. گرینلند کوتاهترین مسیر از آمریکای شمالی به اروپا است. بنابراین این نقطه برای هشدارهای اولیه سپرهای موشکی آمریکا و تسلط نظامی اهمیت دارد. آمریکا علاقمند است رادارهایی در مسیر دریایی گرینلند به ایسلند و بریتانیا قرار دهد. این آب ها برای دسترسی دریایی کشتی های چینی و روسی هم مهم هستند و آمریکا مایل است این ترددها را رصد کند. گرینلند مواد معدنی زیادی هم دارد و از بین ۳۴ ماده معدنی کمیاب، ۲۵ فقره در گرینلند یافت می شود. این کانی ها در صنایع مختلف و مهمی مانند باتری سازی کاربرد دارند. گرینلند اجازه استخراج نفت، گاز و این مواد معدنی را نمی دهد و اقتصادش بیشتر متکی بر ماهیگیری است.[۴]

علاوه برکنترل مسیر کشتیرانی شمالگان و ذخایر مواد معدنی کمیاب و هیدروکرین، گرینلند ذخایر اورانیوم نیز دارد. از آنجا که دنیا در عصر انتقال به انرژی های پاک است، همه این موارد اهمیت دارند. اگرچه ترامپ ممکن است موفق به الحاق گرینلند به آمریکا نشود اما آمریکا از طریق شراکت با دانمارک می تواند از گرینلند منتفع شود. نخست وزیر دانمارک هم برای همکاری با آمریکا اعلام آمادگی کرده است. پادشاهی دانمارک هم در واکنش به اظهارات ترامپ از نشان سلطنتی جدیدش رونمایی کرده که در آن بر اینکه گرینلند بخشی از پادشاهی دانمارک است تاکید شده است.[۵] همچنین ذوب شدن یخ های قطبی امکان استفاده از گرینلند و مسیرهای دریایی را افزایش داده است.[۶]

تلاش های قبلی آمریکا برای تصاحب گرینلند و موضع اروپایی ها

قبلا آمریکا در سال ۱۸۶۷ و ۱۹۶۴ به خرید گرینلند علاقه نشان داده است. آمریکا در ۱۹۴۱ به دنبال اشغال دانمارک توسط آلمان نازی، گرینلند را اشغال کرد و پایگاهی نظامی[۷] و رادیویی در گرینلند ساخت. ترومن در سال ۱۹۴۶ و در آغاز جنگ سرد پیشنهاد داد گرینلند را به مبلغ ۱۰۰ میلیون دلار از دانمارک بخرد که دانمارکی ها این پیشنهاد را رد کردند. گرینلند ۲ میلیون و ۱۷۰ هزار کیلومتر وسعت دارد که ۳ برابر ایالت تگزاس است. گرینلند در نقشه های مرکاتور بزرگتر از آنچه که هست به نمایش درآمده است. با این حال، اظهارات ترامپ در مورد این جزیره باعث خشم اروپایی ها شده و چالشی برای روابط اروپا با آمریکا به شمار می آید. شولتز صدراعظم آلمان تغییر مرزها با زور را صراحتا رد کرد. وزیرخارجه فرانسه[۸] هم گفت اروپا اجازه حمله به مرزهایش را نمی دهد.[۹]

برخی کارشناسان^[۱۰] معتقدند اگر ترامپ در الحاق گرینلند موفق شود آنگاه گسستی اساسی در نظام بین المللی رخ داده است و باعث فروپاشی نظام بین الملل کنونی و نظم لیبرال و ناتو می شود. همچنین، مسیر دریایی که بین گرینلند و بریتانیا وجود دارد برای بریتانیا اهمیت زیادی دارد به طوری که در دوران جنگ سرد ۵۰ کشتی در این فاصله، مستقر می شد. در حقیقت فضای اقیانوس شمالگان راهی منطقی برای روسیه است تا ناوگان خود را وارد اقیانوس اطلس کند و مهم است. بنابراین بریتانیا و دانمارک در مورد گرینلند منافع امنیتی مشترک دارند.^[۱۱]

آمریکا در سال ۱۹۱۶ هند غربی دانمارک را از این کشور خرید که هم اکنون جزایر ویرجین نامیده می شوند. در معاهده ی مربوط به انتقال جزایر ویرجین به آمریکا، آمریکا همه ادعاهایش بر گرینلند را پس گرفته است. گرینلند از ۱۹۵۳ به بعد دیگر مستعمره به حساب نمی آید و بخشی از دانمارک است. در سال ۲۰۰۹ گرینلند خودمختاری بیشتری پیدا کرد. در سال ۲۰۲۳ هم بحث هایی در مورد استقلال گرینلند در گرفت. دانمارک سابقه استعماری در مورد بومیان گرینلند هم دارد. انتخابات بعدی گرینلند در ۶ آوریل ۲۰۲۵ برگزار می شود و احتمالا استقلال از دانمارک یکی از موضوعات مطرح خواهد بود.[۱۲] گرینلند ممکن است بعد از استقلال احتمالی، بخواهد به آمریکا بپیوندد.

تصویر: فاصله گرینلند از واشنگتن و اهمیت موقعیت آن در خطوط کشتیرانی شمالگان

[۱] Prime Minister Mute Egede

[۲] https://www.aljazeera.com/news/2025/1/9/behind-trumps-threat-why-is-greenland-so-strategically-important

[۳] Prime Minister Mette Frederiksen

[۴] https://www.aljazeera.com/news/2025/1/9/behind-trumps-threat-why-is-greenland-so-strategically-important

[۵] https://www.npr.org/2025/01/07/nx-s1-5251168/trump-greenland

[۶]https://www.npr.org/2025/01/03/nx-s1-5244999/is-there-any-reason-for-the-u-s-to-express-an-interest-in-buying-greenland

[۷] Pituffik Space Base, previously known as the Thule Air Base

[۸] Jean-Noel Barrot

[۹] https://www.aljazeera.com/news/2025/1/9/behind-trumps-threat-why-is-greenland-so-strategically-important

[۱۰] Christine Nissen, the chief analyst at the Copenhagen-based think tank Europa

[۱۱] https://news.sky.com/story/why-does-trump-want-greenland-and-the-panama-canal-13285350

[۱۲]https://www.thearcticinstitute.org/trump-sparks-renewed-interest-greenland-greenland-belongs-people-greenland/