امانوئل ماکرون در گردهمایی سفرای فرانسه در پاریس، در تاریخ ۵ شهریور ۱۳۹۷، به تشریح جهت‌گیری‌های اصلی دیپلماسی فرانسه در سال آتی پرداخت. او ضمن اعلام خط‌مشی کلی سیاست خارجی فرانسه، به تشریح سیاست این کشور در خاورمیانه، آفریقا، اروپا و بین‌الملل پرداخت. گزارش مذکور ضمن ارائه اهم سخنان و موضع‌گیری‌های ماکرون به تحلیل آن‌ها نیز پرداخته است.
- خط‌مشی سیاست خارجی فرانسه
- تأکید بر حفظ سیاستی چندجانبه گرایانه
«یکی از راه‌های حفظ منافع و ارزش‌های فرانسه اتخاذ سیاستی چندجانبه گرایانه است. متأسفانه امروزه چندجانبه گرایی به‌واسطه‌ی سیاست‌های یکجانبه گرایانه آمریکا با بحران مواجه گردیده است. مطرح کردن موضوع ناکارآمد بودن ناتو، اقداماتی مانند خروج از توافق آب و هوایی پاریس و خروج از توافق هسته‌ای ایران ازجمله اقدامات یکجانبه گرایانه آمریکا هستند؛ اقداماتی که سیاست‌های فرانسه را نیز تحت تأثیر قرار داده‌اند.»
- حفظ روابط با آمریکا باوجود سیاست‌های یکجانبهگرایانه این کشور
«بسیاری روابط فرانسه با آمریکا را به دلایل نامبرده، موردانتقاد قرار داده‌اند. بااین‌وجود با توجه به شرایط کنونی، حفظ روابط و مذاکرات با آمریکا ضروری است.»
- تأکید بر حفظ نقش میانجی گرایانه فرانسه
«فرانسه باید قدرتی دیپلماتیک، نظامی، فرهنگی، ملی و اروپایی و از همه مهم‌تر قدرتی «میانجی» باشد. رویکرد میانجی گرایانه از اهمیت بالایی برخوردار است. به‌واسطه نقش میانجی گرایانه است که فرانسه صدای خود را به دنیا می‌رساند و متحدان خود را افزایش می‌دهد.»
- خاورمیانه و آفریقا
- سوریه:
- اتخاذ موضعی تند در قبال بشار اسد
«هرگونه حمایت از بشار اسد اشتباه وحشتناکی است. بسیاری تصور می‌کردند که بعد از شکست داعش، بشار اسد بر سر قدرت باقی خواهد ماند، پناه‌جویان سوری به کشورشان بازخواهند گشت و اروپا و برخی کشورها اقدام به بازسازی سوریه خواهند کرد، اما این تصور کاملاً غلطی است.»
«اگرچه فرانسه از ابتدا مبارزه با داعش را اولویت اصلی عنوان کرد و هیچ‌گونه پیش‌شرطی برای خروج بشار اسد از سوریه تعیین نکرد، اما باید اعلام کنم که این سناریو کاملاً اشتباه بوده است.»
- اعلام حمایت از مردم سوریه در انتخاب رئیس‌جمهور آتی
«در حال حاضر وظیفه اصلی ما حمایت از مردم سوریه برای تعیین رئیس‌جمهور آتی این کشور است. موضوعی که نقش مهمی در حفظ امنیت فرانسه دارد.»
- ایران:
- تأکید بر مهار ایران و حفظ ثبات در منطقه
«حفظ ثبات منطقه درگرو مدیریت مسائل مرتبط با ایران است. چند دقیقه پیش و در تماس تلفنی جدیدی با رئیس‌جمهور روحانی با او در مورد بحران خلیج (فارس)، جنگ یمن و مسئله اسرائیل و فلسطین که همچنان مسئله‌ای اساسی و نگران‌کننده است صحبت کردم. البته مایل نیستم که در مورد این مسائل اساسی اینجا به‌تفصیل سخن بگویم، ولی در هفته‌های آینده در این مورد صحبت خواهم کرد تا به کمک شما تصمیمات ملموسی در این زمینه گرفته شود.»
- ضرورت حفظ برجام و برگزاری مذاکراتی جدید
«ما از طریق همراهی محتاطانه روند گشایش ایجادشده بین کره شمالی و ایالات‌متحده و نیز با اعلام تعهد خود به اجرای برجام علیرغم تصمیم آمریکا، علیه اشاعه سلاح‌های هسته‌ای مبارزه کردیم.»
«در سال گذشته بر راه‌حل مذاکرات فراگیر با ایران حول چهار محور اصلی اشاره کردیم. اکنون این رویکرد و مانند قطب‌نمایی است که شرکای جدید نیز آن را دنبال می‌کنند و ما هر اقدامی را انجام می‌دهیم تا این قطب‌نما مانع از وقوع بحرانی شدیدتر در ماه‌های آتی شود. اکنون زمان حفظ تلاش‌های دیپلماتیک برای برقراری ثبات است. در حال حاضر اولویت اصلی ما همکاری با انگلیس، آلمان و اتحادیه اروپا در جهت حفظ توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ و هم‌زمان شروع مذاکراتی جدید و مطالبه گرایانه تر از گذشته است.»
«فرانسه قادر خواهد بود، با حفظ مسیر گفتگوی تنگاتنگ با شرکایش که کشورهای حاشیه خلیج‌فارس از آن جمله‌اند، به مسئولیت‌هایش در قبال ایران بدون خودمحوری یا ساده‌انگاری پایبند باشد.»
- لیبی:
- تلاش برای اجرایی کردن «توافقنامه پاریس»
«ما خواهان اجرایی کردن توافقنامه پاریس هستیم؛ توافق‌نامه‌ای که سال گذشته توسط چهار بازیگر اصلی لیبی در کاخ الیزه به امضاء رسیده است. ازجمله طرح‌های به توافق رسیده در سال گذشته، اجرایی کردن قانون اساسی برای برگزاری انتخابات و تعیین قوانین انتخاباتی لازم تا تاریخ ۱۶ سپتامبر (قبل از زمان برگزاری انتخابات) است.»
- اعلام حمایت از «غسان سلامه»
«ماه‌های آتی بسیار سرنوشت‌ساز خواهند بود. باید از غسان سلامه نماینده ویژه سازمان ملل در امور لیبی حمایت‌های لازم را به عمل‌آوریم تا مانع از هرگونه نفوذ خارجی شویم.»
- آفریقا:
- تأکید بر بهبود روابط
«آفریقا قبل از هر چیز یکی از متحدان اصلی فرانسه در دنیا است. این قاره باید در حل‌وفصل تمام بحران‌های بین‌المللی نقش داشته باشد.»
- اروپا
- تأکید بر حفظ استقلال اروپا در برابر آمریکا
اروپا دیگر نمی‌تواند برای تأمین امنیت خود به آمریکا تکیه کند. امروز اروپا باید مسئولیت تضمین امنیت و حاکمیت خود را بر عهده بگیرد. ما باید عواقب جنگ سرد را بپذیریم و بازتاب جامع این موضوعات را با تمامی شرکای اروپایی خود و سپس روسیه در میان بگذاریم. در ماه‌های آتی طرح تقویت امنیت اروپا را ارائه خواهیم کرد.»
- تأکید بر گفتگو با روسیه در انجام طرح جدید تقویت دفاعی-امنیتی اروپا
«لازمه تقویت دفاعی-امنیتی اروپا، گفتگو بر سر موضوعاتی ازجمله دفاع سایبری، سلاح‌های شیمیایی، سلاح‌های کلاسیک، درگیری‌های منطقه‌ای، امنیت فضایی و یا حفاظت از قطب به‌خصوص با همراهی روسیه است.»
- تأکید بر پایان مذاکره با انگلیس بر سر برکسیت
«هیچ تصمیمی مبنی بر ادامه مذاکرات درباره روابط پسا برکسیت میان انگلیس و اتحادیه اروپا وجود ندارد و امیدوارم که تا پایان سال توافق صورت پذیرد. اگرچه فرانسه به دنبال حفظ روابط ویژه خود با انگلیس است، اما این موضوع نباید به قیمت انحلال اتحادیه اروپا تمام شود.»
- بین‌الملل
- تلاش برای ایجاد اصلاحات در گروه «هفت» و سازمان تجارت جهانی
«باید اصلاحاتی در گروه «هفت» و سازمان تجارت جهانی ایجاد گردد. اختلاف شش کشور صنعتی عضو گروه «هفت» با آمریکا مانع از پیشرفت است و این مسئله باید اصلاح گردد.» «در این راستا، باید گفتگو‌هایی میان اعضای گروه «هفت»، چین، هند و آفریقا صورت پذیرد.» «میان سران آمریکا، اروپا، چین و ژاپن نیز باید جلسه‌ای (در ماه نوامبر در پاریس) برای ایجاد اصلاحات در سازمان تجارت جهانی برگزار گردد. آمریکا ضمن اتخاذ سیاستی یکجانبهگرایانه، جنگی تجاری را نیز با متحدانش آغاز کرده است.»
- پیشنهاد تغییر در تعاملات گروه «هفت» با آمریکا
«تا پایان سال جاری به دیگر کشورهای عضو گروه «هفت» پیشنهاد تغییر در روابط با آمریکا را، پیش از آنکه در سال ۲۰۲۰ ریاست گروه را بر عهده گیرد، خواهم داد.»[۱]
- تحلیل میشل دوکلو نسبت به سخنرانی ماکرون در اجلاس سفرا در پاریس:
میشل دوکلو، سفیر سابق فرانسه در گزارشی به تحلیل سخنان ماکرون در مقابل سفرا پرداخت. او در تحلیل موضع‌گیری ماکرون در قبال بشار اسد نوشت: «ماکرون در این سخنرانی نسبت به سال‌های گذشته تأکید بیشتری به برکناری بشار اسد از قدرت داشته است. سیاست اعلانی فرانسه در قبال سوریه ادامه مبارزه با اسلام‌گرایی افراطی و تلاش برای دستیابی به یک راه‌حل سیاسی به‌اصطلاح «جامع» است.»
این کارشناس موضوعات مطرح‌شده در مورد اروپا را ازلحاظ سیاسی بسیار مرتبط با برگزاری انتخابات پارلمانی اروپا دانست: «ماکرون در مقابل جبهه اوربان و سالوینی[۲] قرار دارد (افرادی که ماکرون را رقیب اصلی خود معرفی کرده‌اند.) و مسلماً مقابله با آن‌ها برای وی دشوار خواهد بود. اگرچه او بر کنترل بحران مهاجرت در اروپا تأکید می‌ورزد اما در عمل عکس آن را انجام می‌دهد. سخنرانی ماکرون در جهت کم‌رنگ کردن تأثیرگذاری انتقادات وارده و هم‌زمان تأکید بر توانایی اروپا برای پاسخگویی به نگرانی شهروندان است.»
این سیاستمدار عملی شدن طرح‌های مطرح گردیده از جانب ماکرون برای ایجاد اصلاحاتی در سازمان تجارت جهانی و گروه «هفت» و احتمال عملی شدن آن‌ها را قابل‌بررسی و تحلیل دانسته و بیان کرد: «عملی شدن طرح‌های مذکور ارتباط مستقیمی با اراده چین و همچنین اراده اروپا (به‌طور ویژه ماکرون) در تعامل با آمریکا دارد. باید دید که کاخ ریاست جمهوری فرانسه روابط تنگاتنگی را با آمریکا تنظیم خواهد نمود یا خیر».[۳]
[۱]http://www.elysee.fr/declarations/article/discours-du-president-de-la-republique-a-la-conference-des-ambassadeurs/
[۲] La ligne Orbán-Salvini
[۳] http://www.institutmontaigne.org/blog/la-politique-etrangere-demmanuel-macron-architecture-et-politique
