ریاست مجارستان بر شورای اتحادیه اروپا

دولت مجارستان از روز دوشنبه 11 تیر 1403 با شعار «اروپا را دوباره بزرگ کنیم» به طور رسمی ریاست شش ماهه بر شورای اتحادیه اروپا را به دست گرفت. ریاست مجارستان بر شورای اتحادیه اروپا در حالی آغاز می شود که دولت راست گرای ویکتور اوربان در این کشور حکومت می کند و جریان راست افراطی داخل اتحادیه اروپا نیز در نتیجه انتخابات ماه ژوئن بیش از پیش قدرت یافته است. بعلاوه در تاریخ اتحادیه اروپا برای نخستین بار دولتی ریاست بر شورای اتحادیه اروپا را عهده دار می شود که رهبر آن رسما به نهادهای اتحادیه اروپا حمله کرده است، بخشی از کمک های مالی دریافتی اش از اتحادیه اروپا به دلیل فساد مسدود شده است، نخست وزیر آن با ریاست کمیسیون اروپا اختلافات شدیدی داشته و به دلیل رعایت نکردن قوانین و معاهده های اتحادیه اروپا در حوزه مهاجرت و پناهجویی توسط دیوان دادگستری اروپا^[1] به جریمه نقدی محکوم شده است. با همه این اوصاف مجارستان وعده داده است به عنوان یک میانجی صادق بین کشورها و نهادهای اتحادیه اروپا نقش آفرینی کند. مجارستان همچنین اعلام کرده است که در این دوره شش ماهه در راستای تقویت صلح، امنیت، رفاه و اروپایی واقعا قوی تر اقدام خواهد کرد. برنامه کاری این کشور برای ریاست بر شورای اتحادیه اروپا چند محور اصلی ذیل را در بر می گیرد:

• قرارداد رقابت پذیری جدید اروپایی[2]: مجارستان حامی بهبود بهره وری و رقابت پذیری دولت های عضو اتحادیه اروپا است. هدف اصلی دولت مجارستان از دنبال کردن این مسئله دور نماندن از جریان رقابت با رقبای جهانی اروپا عنوان شده است. در همین راستا مجارستان از توسعه یک استراتژی صنعتی برای اتحادیه اروپا حمایت می کند. به دنبال ایجاد چارچوبی برای تقویت بهره وری اروپا، اقتصاد باز و همکاری های اقتصادی بین المللی، بازار کار انعطاف پذیری که مشاغل امن ایجاد می کند و دستمزدها را افزایش می دهد بوده و حمایت از کسب و کارهای کوچک و متوسط را به طور جدی دنبال می کند. دولت مجارستان در راستای پیگیری اهداف ذکر شده از توجه به دغدغه های محیط زیستی و گذار سبز نیز حمایت می کند.
• تقویت سیاست دفاعی اروپا[3]: تقویت توانمندی دفاعی و امنیتی اروپا برای مقابله با درگیری های جاری و در حال ظهور در داخل و خارج یکی از کلیدی ترین هدف های مورد توجه مجارستان در مقام رئیس شورای اتحادیه اروپا عنوان شده است. در این راستا تقویت ظرفیت اقدام اروپا، افزایش توان مدیریت بحران و افزایش ظرفیت مقابله با چالش ها در دستور کار قرار دارد. در حوزه سیاست دفاعی و امنیتی مشترک اروپایی مجارستان خواستار آن است که اتحادیه اروپا مسئولیت بیشتری در این رابطه برعهده بگیرد. به عقیده مجارستان اتحادیه اروپا باید علاوه بر حمایت از شهروندان خود قادر باشد واکنش سریع و موثر به بحران های خارجی نشان داده و به صلح و امنیت بین المللی کمک کند. در همین رابطه مجارستان در دوره ریاست بر شورای اتحادیه اروپا تداوم پیشبرد اهداف قطب نمای استراتژیک و تقویت قدرت امنیتی اتحادیه اروپا را دنبال می کند و از اقدامات نماینده عالی و سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا در این رابطه حمایت خواهد کرد. در حوزه امنیتی و دفاعی مجارستان در مقام رئیس شورای اتحادیه اروپا سه اولویت اصلی تعیین کرده است. نخست، تقویت واکنش نظامی اتحادیه اروپا و ظرفیت های مدیریت بحران این نهاد؛ دوم، افزایش اثربخشی توانمندی های نظامی اتحادیه اروپا و سوم، تقویت پایگاه تکنولوژیکی و صنعتی دفاع اروپایی و توسعه نوآوری های دفاعی.
• سیاست توسعه منسجم و مبتنی بر شایستگی[4]: دولت مجارستان به طور جدی از سیاست گسترش اتحادیه اروپا و تکمیل فرایند الحاق بالکان غربی به اتحادیه اروپا حمایت می کند. به عقیده مجارستان الحاق بالکان غربی از نظر اقتصادی، امنیتی و ژئوپلیتیکی به نفع اتحادیه اروپا است. در همین راستا مجارستان در دروه ریاست بر شورای اتحادیه اروپا برگزاری نشست سران اتحادیه اروپا-بالکان غربی و برگزاری نشست سران جامعه سیاسی اروپا[5] را در دستور کار قرار داده است.
• جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی[6]: دولت مجارستان با تاکید بر چالش های ناشی از فشارهای مهاجرتی برای اتحادیه اروپا و دولت های عضو، تاکید کرده است که در دوره ریاست بر شورای اتحادیه اروپا بر ابعاد خارجی مهاجرت تمرکز خواهد کرد. بر این اساس، تقویت همکاری با کشورهای ثالث در راستای مدیریت چالش های مهاجرتی، مهار بحران های مهاجرتی از خارج از اتحادیه اروپا و تقویت کنترل های مرزی در دستور کار قرار خواهد داشت.
• شکل دادن به آینده سیاست همبستگی[7]: دولت مجارستان در نظر دارد با کاهش نابرابری های منطقه ای، تضمین انسجام اقتصادی، اجتماعی و سرزمینی، پیگیری هدف توسعه هماهنگ و متوازن در اتحادیه اروپا را تضمین کند. اگرچه سیاست همبستگی به عنوان یکی از سیاست های کلیدی اتحادیه اروپا در بیش از یک دهه موفق ظاهر شده است اما هنوز شکاف های اساسی در این حوزه وجود دارد. در نتیجه دولت مجارستان قصد دارد در دوره ریاست بر شورای اتحادیه اروپا یک بحث استراتژیک سطح بالا در رابطه با آینده سیاست انسجام راه اندازی کند.
• کشاورز محوری در سیاست کشاورزی اتحادیه اروپا[8]: کشاورزی اتحادیه اروپا در حال حاضر با چالش های مختلفی مواجه است که این مسئله بر زندگی و آینده کشاورزان اروپایی تاثیرگذار خواهد بود. در نتیجه دولت مجارستان هدف هایی نظیر درگیر کردن کشاورزان در شیوه های تولید پایدارتر با هدف مقابله با چالش های عمده اتحادیه اروپا در حوزه کشاورزی و تلاش برای جلب رضایت کمیسیون اروپا برای اصلاح سیاست کشاورزی اتحادیه اروپا را مدنظر قرار خواهد داد.
• پرداختن به چالش های جمعیتی[9]: با توجه به اینکه روند سریع پیری در جوامع اروپایی، سیستم های رفاه اجتماعی ناپایدار و کمبود نیروی کار، به مشکلاتی طولانی مدت و در حال تشدید در اروپا تبدیل شده است، دولت مجارستان قصد دارد توجهات را نسبت به چالش هایی نظیر پیری جمعیت اروپا، کاهش جمعیت روستاها، کمبود نیروی کار، گذار سبز، سیستم های رفاه اجتماعی ناپایدار و مواردی از این دست جلب کند.^[10]، ^[11]، [12]، [13]

اولویت های مجارستان در حوزه امور خارجی

دولت مجارستان با اشاره به تغییر فضای ژئوپلیتیکی و امنیتی پیرامون اتحادیه اروپا در سال های اخیر معتقد است علاوه بر بحران ها و درگیری های موجود، اتحادیه اروپا باید به کانون های بحرانی در حال ظهور نیز توجه جدی داشته باشد. مجارستان همچنین اعلام کرده است با توجه به چالش ها، بحران ها و درگیری های مسلحانه موجود همکاری نزدیکی با نهادهای اتحادیه اروپا و شخص نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجی و سیاست امنیتی خواهد داشت. دولت مجارستان معتقد است اتحادیه اروپا باید به عنوان یک شریک معتبر و قابل اعتماد در احیای صلح و امنیت بین المللی مشارکت فعالی داشته باشد. در نتیجه دولت مجارستان قصد دارد در دوره ریاست بر شورای اتحادیه اروپا به تقویت نقش آفرینی بین المللی اتحادیه اروپا کمک کرده و همکاری با کشورها و بازیگران ثالث را ارتقا دهد. مجارستان با تاکید بر اینکه راه حل های مشترک برای مشکلات مشترک نتیجه خواهد داد متعهد شده است ایجاد مشارکت های جدید در اتحادیه اروپا را تسهیل کند. با وجود چالش های مجارستان با اتحادیه اروپا در موضوع حمایت از اوکراین، این کشور در برنامه کاری 44 صفحه ای اش برای ریاست بر شورای اتحادیه اروپا اعلام کرده است تصمیمات و دستورالعمل های قبلی اتحادیه اروپا در این حوزه را ادامه خواهد داد و تلاش خواهد کرد به کمک شرکا از پایان دادن به جنگ و کمک به بازسازی اوکراین حمایت کند. بالکان غربی به عنوان دومین اولویت مجارستان در حوزه امور خارجی اتحادیه اروپا تعیین شده است. بر این اساس دولت مجارستان با اشاره به اینکه اتحادیه اروپا دارای منافع حیاتی در ثبات بالکان غربی است تاکید کرد از تعمیق پروژه های همکاری با کشورهای بالکان غربی حمایت خواهد کرد. برگزاری نشست سران اتحادیه اروپا-بالکان غربی و کنفرانس های بین دولتی با کشورهای کاندیدای الحاق به اتحادیه اروپا از جمله برنامه های مجارستان در ارتباط با این منطقه عنوان شده است. رویکرد مجارستان نسبت به بالکان غربی اطمینان از این مسئله است که اتحادیه اروپا همچنان اصلی ترین شریک اقتصادی و سیاسی کشورهای این منطقه باقی بماند و از افزایش نفوذ کشورهای ثالث در این حوزه جلوگیری شود. از دید مجارستان منطقه بالکان همچنین از منظر انتقال انرژی و بهره وری انرژی های تجدید پذیر نیز اهمیت زیادی دارد و باید از این جهت مورد توجه قرار گیرد. ترکیه بنا به دلایلی همچون برخورداری از نقش کلیدی در بحث امنیت انرژی، امنیت کلی منطقه ای و مبارزه با مهاجرت غیرقانونی سومین اولویت مجارستان در حوزه امور خارجی عنوان شده است. در نتیجه دولت مجارستان تاکید کرده است در دوره ریاست بر شورای اتحادیه اروپا، ایجاد انگیزه و تعمیق همکاری های استراتژیک بین اتحادیه اروپا و ترکیه را دنبال خواهد کرد. تلاش برای از سرگیری مذاکرات اتحادیه اروپا-ترکیه و حمایت از نزدیک شدن ترکیه به اتحادیه اروپا از دیگر محورهای برنامه کاری مجارستان در قبال این کشور عنوان شده است. سازماندهی و برگزاری کنفرانس سران جامعه سیاسی اروپا[14] دیگر اقدام مهمی است که در برنامه کاری مجارستان پیگیری و اجرایی خواهد شد. روابط فراآتلانتیک اولویت چهارم مجارستان در حوزه امور خارجی عنوان شده است. بر این اساس دولت مجارستان اعلام کرده است در دوره ریاست بر شورای اتحادیه اروپا در حوزه های اقتصادی، امنیت انرژی، امنیت و دفاع، تجاری و سیاسی همکاری با ایالات متحده آمریکا و کانادا را تقویت خواهد کرد. ارتقای همکاری های امنیتی با ناتو و تقویت تعاملات با شورای تجارت و فناوری اتحادیه اروپا-ایالات متحده آمریکا دیگر محورهای برنامه مجارستان در حوزه فراآتلانتیک عنوان شده است. قفقاز جنوبی و آسیای مرکزی اولویت بعدی مجارستان در حوزه امور خارجی است. بر این اساس دولت مجارستان اعلام کرده است بر اساس برنامه مشارکت شرقی[15] و استراتژی جدید اتحادیه اروپا در آسیای مرکزی[16] اقدام خواهد کرد. همسایگان جنوبی اتحادیه اروپا، آفریقا و ساحل به ترتیب به عنوان اولویت های بعدی مجارستان در حوزه امور خارجی تعیین شده اند. در ارتباط با این مناطق، مجارستان در چارچوب ابزارهای اتحادیه اروپا نظیر دروازه جهانی، تسهیلات صلح اروپایی و ماموریت ها و عملیات های راه اندازی شده در چارچوب سیاست خارجی و امنیتی مشترک به فعالیت ادامه خواهد داد. منطقه خاورمیانه به عنوان اولویت بعدی مجارستان در حوزه امور خارجی عنوان شده است. در ارتباط با این منطقه و درگیری اسرائیل و حماس، مجارستان از اصول کلی سیاست اتحادیه اروپا پیروی می کند. این کشور اعلام کرده است تلاش خواهد کرد تا نقش اتحادیه اروپا را در روند حل و فصل درگیری های منطقه ای تقویت کند. محکومیت حماس، حمایت همه جانبه از اسرائیل، حمایت از توافقنامه های ابراهام و حمایت از ارتقای روابط سه جانبه اتحادیه اروپا-اسرائیل و کشورهای عرب منطقه با هدف ارتقای همگرایی بیشتر در منطقه از جمله موارد مورد تاکید مجارستان در قبال خاورمیانه عنوان شده اند. تقویت همکاری با کشورهای حوزه خلیج فارس در حوزه هایی همچون امنیت، مبارزه با تروریسم، انرژی، گذار سبز، تقویت ارتباطات مردمی، تجارت و سرمایه گذاری از دیگر محورهای برنامه کاری مجارستان در قبال منطقه خاورمیانه عنوان شده است. تعهد به تقویت روابط بین اتحادیه اروپا و کشورهای حوزه هند و پاسیفیک از جمله با کشورهایی نظیر چین، هند، کره جنوبی، ژاپن و آسه آن و مقابله با کشورهای چالش برانگیز همچون افغانستان و کره شمالی دیگر حوزه های مورد توجه در برنامه کاری مجارستان در حوزه امور خارجی عنوان شده است. دولت مجارستان حامی اتخاذ رویکرد عملگرایانه و متوازن در قبال چین است و در همین راستا برگزاری گفتگوهای سازنده با این کشور را دنبال خواهد کرد. آمریکای لاتین دیگر منطقه مورد توجه مجارستان در حوزه امور خارجی عنوان شده است. مجارستان افزایش همکاری سودمند متقابل بین اتحادیه اروپا و کشورهای این حوزه را در چارچوب سازوکارهای بین المللی و منطقه ای موجود در دستور کار قرار داده است.[17]

نمایندگان مجارستانی پارلمان اروپا و مواضع آنها در قبال ایران

مجارستان در حال حاضر دارای 21 نماینده در پارلمان اروپا است. اگرچه به طور عمومی میزان توجه نمایندگان مجارستانی پارلمان اروپا به مسائل مرتبط با ایران در مقایسه با نمایندگان اغلب کشورهای عضو اتحادیه اروپا کمتر است؛ با این حال در بین نمایندگان مجارستانی پارلمان اروپا نیز سه رویکرد کلی شامل بی تفاوتی نسبت به مسائل ایران، ضدیت با ایران و همسویی با ایران قابل مشاهده است. طبق بررسی های انجام شده بیشتر نمایندگان اهل مجارستان در پارلمان اروپا نسبت به مسائل ایران رویکرد بی توجهی اتخاذ کرده اند. این درحالی است که سه تن از نمایندگان مجارستانی پارلمان اروپا در برهه های مختلف مواضع ضد جمهوری اسلامی ایران اتخاذ کرده اند و برخی از این افراد از سابقه همکاری با اپوزیسیون ایرانیان مقیم اروپا و در راس آن سازمان مجاهدین خلق برخوردار هستند. به عنوان مثال آتیلا ارا کوویچ[18] نماینده مجارستانی گروه حزبی اتحاد پیشرفته سوسیالیست ها و دموکرات های پارلمان اروپا از مواضع ضد جمهوری اسلامی ایران برخوردار است. وی همچنین با سازمان مجاهدین خلق در ارتباط است و ملاقات هایی با افراد این سازمان داشته است. به عنوان مثال وی در 16 ژانویه 2024 برای بررسی وضعیت ایران با نمایندگان شورای ملی مقاومت دیدار کرد. این سیاستمدار مجارستانی همچنین از جمله افرادی محسوب می شود که خواستار تروریستی خواندن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از سوی اتحادیه اروپا است و در اقدامات عملی شکل گرفته پیرامون این مسئله مشارکت داشته است.[19]، [20] از دیگر نمایندگان مجارستانی ضد ایران در پارلمان اروپا می توان به کاتلین چک[21] اشاره کرد. چک از مخالفان تعمیق و گسترش روابط دولت مجارستان با ایران است. وی معتقد است ایران در بسیاری حوزه ها خلاف ارزش ها و اصول اروپایی رفتار می کند. چک همچنین از منتقدان وضعیت حقوق بشر در ایران به حساب می آید.[22] این نماینده پارلمان اروپا از جمله افرادی محسوب می شود که در ارائه درخواست های رسیدگی به وضعیت داخلی ایران از جمله موضوع اعدام ها و وضعیت حقوق بشر در ایران نیز همکاری داشته است.[23] آنا جولیا دونات[24] دیگر نماینده اهل مجارستان است که از موضع منفی نسبت به جمهوری اسلامی ایران برخوردار است. وی در اقدامات ضد جمهوری اسلامی ایران در سطح پارلمان اروپا از جمله در صدور قطعنامه هایی در محکومیت وضعیت حقوق بشر، حقوق زنان، فعالان حقوق بشر در ایران و وضعیت افراد دو تابعیتی زندانی شده در ایران نقش داشته است.[25] در بین نمایندکان مجارستانی پارلمان اروپا مارتون گیونگشی[26] به شکل آشکاری به عنوان فردی طرفدار ایران معرفی شده است. وی در دوران پسا برجام از جمله در سال های 2016 و 2017 از سوی رسانه ها به عنوان یک سیاستمدار طرفدار ایران شناسایی شد که حزب متبوعش روابط آشکاری با ایران داشته و حتی از سوی ایران تامین مالی شده است. وی همچنین در سال 2016 همراه با رئیس گروه دوستی ایران و مجارستان به ایران سفر کرده است.[27] این سیاستمدار مجارستانی همچنین در سخنرانی هایی به طور مستقیم به دفاع از مردم ایران و رهبران ایران پرداخته است. گیونگشی حتی در برهه هایی چندین تظاهرات در حمایت از ایران در مقابل سفارت خانه های ایالات متحده آمریکا و اسرائیل در بوداپست ترتیب داد.[28]، [29]

[1] European Court of Justice

[2] New European Competitiveness Deal

[3] The Reinforcement of European Defence Policy

[4] A Consistent and Merit-Based Enlargement Policy

[5] European Political Community (EPC) summit

[6] Stemming Illegal Migration

[7] Shaping the Future of Cohesion Policy

[8] A Farmer-Centered EU Agricultural Policy

[9] Addressing Demographic Challenges

[10] https://www.dw.com/en/euroskeptic-hungary-takes-over-eus-rotating-presidency/a-69508276#:~:text=On%20July%201%2C%20Hungary%2C%20led,the%20end%20of%20the%20year.

[11]https://hungarianpresidency.consilium.europa.eu/en/programme/priorities/#:~:text=Our%20aim%20is%20to%20contribute,is%20a%20crucial%20factor%20to

[12] https://www.euractiv.com/section/energy/news/leak-hungarian-presidencys-plans-for-energy-transport-environment/

[13] https://edition.cnn.com/2024/06/18/europe/hungary-make-europe-great-again-motto-intl-latam/index.html#:~:text=%E2%80%9CMake%20Europe%20Great%20Again%E2%80%9D%20is,Council%20of%20the%20European%20Union.

[14] European Political Community (EPC) summit

[15] Eastern Partnership

[16] New EU Central Asia strategy

[17] https://hungarian-presidency.consilium.europa.eu/media/32nhoe0p/programme-and-priorities-of-the-hungarian-presidency.pdf

[18] Attila ARA-KOVÁCS

[19] https://www.europarl.europa.eu/meps/en/197587/ATTILA_ARA-KOVACS/history/9

[20] https://politique.pappers.fr/question/inscription-corps-gardiens-revolution-islamique-liste-organisations-terroristes-cadre-position-commune-2001931pesc-QECR948843?q=

[21] Katalin CSEH

[22] https://www.euwatch.be/awful-timing-katalin-cseh-criticizes-orban-government-for-iran-cooperation-deal/

[23] https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/B-9-2024-0120_EN.html

[24] Anna Júlia DONÁTH

[25] https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/B-9-2019-0094_EN.html

[26] Márton GYÖNGYÖSI

[27] https://index.hu/belfold/2016/11/09/kover_laszlo_es_gyongyosi_marton_iranba_utazik/

[28] https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/B-9-2019-0094_EN.html

[29] https://hungarianfreepress.com/2017/01/12/marton-gyongyosi-pro-iranian-jobbik-mp-attended-us-intelligence-terrorism-and-cyber-security-briefing/