تازه‌ترین رویدادها در رابطه با گفتگوهای تجاری چین-ایالات‌متحده حاکی از آن است که توافقنامه فاز اول گفتگوهای تجاری این دو کشور مورد تائید[۱] ترامپ قرار گرفته است که به‌موجب آن تعرفه ۱۶۰ میلیارد دلاری بر کالاهای چینی که قرار بود از ۲۴ آذرماه اعمال شود لغو می‌گردد و تعرفه‌های موجود را تا ۵۰ درصد کاهش دهد، در عوض چین متعهد شده است که خرید محصولات کشاورزی (تا ۵۰ میلیارد دلار) و دیگر اقلام و خدمات آمریکایی را (به ارزش ۲۰۰ میلیارد دلار را در مدت ۲ سال) افزایش داده و اقدامات بیشتری را جهت جلوگیری از سرقت معنوی انجام دهد. بر طبق توافق دو طرف همچنین تعهد داده‌اند که از دست‌کاری‌های ارزی علیه یکدیگر نیز اجتناب کنند و از چین خواسته شده است شفافیت مالی بیشتری را در این زمینه به خرج دهد. مواردی چون سوبسیدهای پایین و وام‌های کم‌بهره که چین با کمک آن‌ها توانسته صنعت خود را تقویت کند به گفتگوهای آینده موکول شد. مایرون برلینت، رئیس اتاق بازرگانی امور بین‌المللی، این اتفاق را «نقطه آغاز خوبی» معرفی کرد. جنیفر هیلمن، عضو ارشد امور تجاری و اقتصاد سیاسی شورای روابط خارجی، در توئیتی اذعان داشت که این اتفاق نباید به‌عنوان یک توافق تجاری تلقی شود بلکه تنها یک توافق خریدوفروش است و بس و اقدامی را جهت حل نگرانی‌های اساسی ایالات‌متحده و جهان در رابطه با رفتارهای تجاری چین انجام نمیدهد. ویلی لم، استاد دانشگاه در هنگکنگ، توافق را نشانه‌ای بر اعتماد در گفتگوهای تجاری دانسته اما آن را یک دستاورد مهم تلقی نمیکند و ترمیم روابط چین و ایالات‌متحده را نیازمند اقداماتی بس بزرگ‌تر می‌داند. الکس کاپری، استاد دانشگاه سنگاپور، بیان داشت که تنش‌ها بین دو کشور در حوزه فناوری میتواند تشدید یابد. ازنظر او احتمال می‌رود چین سوبسیدهای بیشتری را جهت کمک به شرکت‌های دولتی (جهت دستیابی به IP های بیشتر) ارائه کند که در مغایرت با خواسته واشنگتن می‌باشد. در مورد این توافق مقامات دولتی ابراز نظری نداشته و تنها سکوت کرده‌اند. یکی از دلایل سکوت چین دراین‌باره می‌توان به صبر کردن چین جهت امضا و تائید نهایی توافق ازنظر قانونی به‌طور رسمی و کتبی باشد. ازاین‌رو جزئیات این توافق در کشور چین پوشش داده نمی‌شود، لم دلیل این اقدام دولت را متشنج نکردن روحیه ملی‌گرایی در چین خوانده زیرا که میتواند برای تیم مذاکره‌کننده و همچنین شخص شی جینپینگ مشکلاتی را ایجاد کند. هیوآ چینیانگ[۲]، سخنگو وزارت خارجه چین، توافق را هم‌راستا با منافع اساسی دو کشور معرفی کرد.
بااین‌حال تا بدین زمان توافق کتبی به‌صورت قانونی نهایی نشده است. این امکان می‌رود که توافق توسط رابرت لایتزر و کویی تییانکای[۳]، سفیر چین در ایالات‌متحده امضا گردد. روز جمعه وزیر امور خارجه چین، وانگ یی گفت که اقدامات اخیر ایالات‌متحده به‌شدت بر اساس اعتماد متقابل ضربه وارد کرده و روابط دو کشور را پس از چهاردهه مراودات بیش از هر زمان دیگر پیچیده ساخته است. وی از اقدامات ایالات‌متحده در رابطه با هنگکنگ و اویغورها به‌شدت انتقاد کرد. وانگ گفت که با دخالت‌ها خارجی در امور هنگکنگ مبارزه خواهد کرد. وی همجنین از موج تازه اقدامات ایالات‌متحده جهت تخریب وجهه چین انتقاد کرد.
با نزدیک شدن انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا دو راهی که ترامپ بر سر آن قرار گرفته است خود را آشکارتر می‌سازد. این موضوع که آیا باید سیاست‌ها همچنان در جهت ادامه تنش‌ها با چین و اعمال تعرفه‌های بیشتر دنبال شود یا آنکه نظر مشاوران تجاری که بر این باورند که ایجاد وقفه در تشدید تنش‌ها به افزایش رشد اقتصادی ایالات‌متحده در سال انتخاباتی کمک میکند را بپذیرد. بااین‌وجود ترامپ از این توافق به‌عنوان یک پیروزی جهت پیشبرد مقبولیت کمپین انتخاباتی خود استفاده خواهد کرد. کشاورزان آمریکایی تا پیش‌ازاین به علت جنگ تجاری، سیل و دیگر وقایع با مشکلات زیادی روبرو بوده‌اند، حال با شکل‌گیری این توافق چشم‌اندازهای مثبتی بر رویشان گشوده شده است. دامداران آمریکایی نیز پس از توافق با ژاپن برای خرید گوشت از آمریکا نیز سود فراوانی داشته‌اند. این دو گروه مهم در جامعه آمریکا می‌باشند که تاکنون از عملکرد ترامپ خشنودند و درنتیجه می‌توانند در پیروزی ترامپ در انتخابات ۲۰۲۰ تأثیرگذار باشند.
بااین‌وجود، برخی مقامات دولتی بر پذیرش توافقنامه تجاری توسط ترامپ اعتراض داشتند. برای مثال سناتور جمهوری‌خواه مارکو روبییو در توئیتی بیان داشت که کاخ سفید پیامدهای این توافق را نیز باید در نظر گیرد. از دیدگاه او یک توافق زود هنگام باعث تضعیف اهرم تعرفه‌ای ایالات‌متحده در مذاکرات بعدی (بر سر موضوعاتی چون سوبسیدهای داخلی، انتقال اجباری تکنولوژی و منع دسترسی شرکت‌های آمریکایی به بخش‌های کلیدی) با چین خواهد شد.
(بلومبرگ، بی‌بی‌سی، سی‌ان‌ان، گاردین، پولتیکو، سی‌ان‌بی‌سی، استریت تایمز)
[۱] در همین حاشیه روز پنجشنبه ترامپ، توئیت کرد که ایالات متحده و چین به امضا یک توافق «بزرگ» تجاری «بسیار نزدیک» شده اند. تنها گفته های شفاهی در مورد حصول توافق بر سر فاز اول گفتگو های تجاری باعث افزایش ارزش سهام در بازار جهانی و بخصوص بازار سهام آسیا و همچنین ایالات متحده گردید. ارزش یوان نیز به همین ترتیب بیشتر شد.
شاخص بورس نیکی ژاپن (Nikkei) با ۲/۳ درصد رشد به ۲۲۵ رسید. شاخص بورس هانگ سنگ هنگکنگ ۲ درصد افزایش داشت.
[۲] Hua Chunying
[۳] Cui Tiankai
